Enige kennis van de inkomstenbelasting is nuttig voor een startende ondernemer. Als je begrijpt hoe de inkomstenbelasting werkt op hoofdlijnen, wordt je niet verrast door onverwachte aanslagen.
Wat is inkomstenbelasting? Iedereen die in Nederland woont en inkomen heeft, betaalt in principe inkomstenbelasting. Als ondernemer betaal je inkomstenbelasting na afloop van het jaar en soms gedurende het jaar een voorschot via een voorlopige aanslag. Behalve als je bedrijf is ondergebracht in een bv. Dan ben je in loondienst van de bv en betaalt de bv maandelijks een voorschot op de inkomstenbelasting door inhouding van loonheffing op jouw salaris.
In Nederland zijn de inkomstenbronnen verdeeld in 3 groepen. Deze 3 groepen worden boxen genoemd. De hoogte van het belastingtarief hangt af de hoogte van het inkomen (rekening houdend met eventuele aftrekposten) en de box waarin dat inkomen is ingedeeld. Het totale bedrag aan inkomstenbelasting bestaat uit de som van de belastingheffing van de 3 boxen samen.
In box 1 worden het inkomen uit werk (loon, winst uit onderneming, uitkering, overige werkzaamheden o.a. freelancers) en eigen woning (eigen woning forfait) bij elkaar opgeteld.
Van dit bedrag mogen de aftrekposten afgetrokken worden (bijvoorbeeld hypotheekrente, giften en uitgaven voor
inkomensvoorzieningen). Voor ondernemers gelden daarnaast nog een aantal voordelige kortingsregelingen (zelfstandigenaftrek, investeringsaftrek, e.a.).
Over het saldo van inkomsten en aftrekposten is inkomstenbelasting verschuldigd. Het tarief wordt hoger naarmate het saldo hoger is. Je bereikt het maximum tarief van 49,5% (2024) bij een inkomen van ruim €75.000.
In box 2 wordt het inkomen uit aanmerkelijk belang belast. Je hebt een aanmerkelijk belang als je al dan niet samen met je fiscale partner ten minste 5% van de aandelen bezit van een bv of nv. Als ondernemer heb je hiermee te maken wanneer je jouw bedrijf hebt ondergebracht in een bv. Het inkomen uit aanmerkelijk belang kan onder meer bestaan uit dividend en winst uit verkoop van aandelen. Van dit bedrag mogen eventuele kosten afgetrokken worden. Over het saldo is inkomstenbelasting verschuldigd. Het tarief is 24,5% tot €67.000 (2024).
In box 3 wordt het inkomen uit vermogen belast. Het vermogen kan bestaan uit spaartegoeden, effecten, een 2e huis, een huis of bedrijfspand voor de verhuur, vorderingen, contant geld boven €653 (2024) per persoon, enz.. Schulden mag je hierop in mindering brengen. Let op de eigen woning en de hypotheek voor die woning vallen in box 1!
Elke belastingplichtige dient op 1 januari van een jaar het saldo van bezittingen en schulden uit te rekenen. Wanneer het bedrag uitkomt boven de drempel per persoon (€57.000 in 2024 per persoon of €114.000 voor fiscale partners) moet je belasting betalen volgens box 3 . Over de inkomsten uit vermogen (bezittingen minus schulden) boven de drempel moet je belasting betalen (36% in 2024).
Om betaalde inkomstenbelasting terug te krijgen of om verschuldigde inkomstenbelasting te betalen moet je aangifte doen. Aangifte doen is een wettelijke verplichting, tenzij je niet aangifte plichtig bent.
Ondernemers zijn altijd aangifte plichtig. Voor ondernemers is het bijna altijd verstandig als zij hun aangifte laten doen door hun boekhouder of administratiekantoor. Na het doen van aangifte ontvangt je een voorlopige aanslag inkomstenbelasting. Op deze aanslag staat hoeveel inkomstenbelasting je terugkrijgt of moet betalen. De voorlopige aanslag is gebaseerd op de gegevens die jij of jouw boekhouder bij de aangifte heeft ingevuld.
Na de voorlopige aanslag ontvang je altijd een definitieve aanslag. Deze komt meestal overeen met de voorlopige aanslag maar er kunnen verschillen zijn. Ook is het mogelijk dat je jaarlijks aan het begin van het jaar een voorlopige aanslag krijgt. Als je in loondienst bent ontvang je hiermee een bedrag terug, bijvoorbeeld omdat je rente aftrek hebt van een hypotheek. Als startende ondernemer heb je geen werkgever die maandelijks loonheffing voor je afdraagt. Middels die voorlopige aanslag zorgt de fiscus ervoor dat je al in de loop van het jaar inkomstenbelasting gaat afdragen.