Huwelijkse voorwaarden zijn bedoeld om uit te sluiten dat alles binnen het huwelijk gemeenschappelijk eigendom is. Ze worden vaak afgesproken als één van beide partners een onderneming heeft.
Het doel is dan om het vermogen van de niet-ondernemende partner te beschermen tegen een eventueel faillissement. Maar bieden huwelijkse voorwaarden deze bescherming echt?
Van onze klanten krijgen we hier weleens vragen over. We helpen hen dan bijvoorbeeld met het repareren van de gevolgen van jarenlang niet naleven van de voorwaarden. Wil jij hier ook meer over weten? Bel ons of mail ons!
Huwelijkse voorwaarden en faillissement
Als mensen trouwen zonder huwelijkse voorwaarden zijn ze getrouwd in gemeenschap van goederen. Schuldeisers kunnen dan hun schulden verhalen op alle goederen die in de gemeenschap vallen.
Veel ondernemers (verder aangeduid als de man) willen dit voorkomen door huwelijkse voorwaarden. Zij denken dat in geval van faillissement de bezittingen van hun partner (verder aangeduid als de vrouw) goed beschermd zijn. Maar is dat ook zo?
Hoe werken huwelijkse voorwaarden?
De eenvoudigste vorm van huwelijkse voorwaarden is de “koude uitsluiting”. Dit houdt in dat elke vorm van gemeenschap wordt uitgesloten. Beide partners houden hun eigen vermogen ook na het sluiten van het huwelijk.
Vroeger was deze vorm van huwelijkse voorwaarden de meest gebruikelijke. Het effect was meestal dat de man aan het eind van het huwelijk welgesteld was en de vrouw straatarm (want die had toen zelden inkomen).
In moderne huwelijkse voorwaarden wordt de koude uitsluiting regelmatig verzacht door afspraken over verrekenen van inkomen en vermogen (het zogenaamde verrekenbeding).
Afspraken over verrekenen
Er zijn grofweg twee soorten verrekeningen:
- De periodieke verrekening (meestal elk jaar) waarbij dat wat er van ieders inkomen overblijft, 50/50 wordt verdeeld. Het idee erachter is dat beide partners recht hebben op de helft van het gezamenlijk verdiende inkomen tijdens het huwelijk. Je kunt het beste daadwerkelijk afrekenen. Gezamenlijk ondertekenen van een document waarop het positieve of negatieve saldo is vastgelegd, is ook rechtsgeldig.
- De finale afrekening van het vermogen aan het eind van het huwelijk. Bijvoorbeeld bij overlijden wordt het vermogen 50/50 verdeeld. Bij scheiding is de verdeling vaak wat zuiniger.
Bij de afspraken hoort uiteraard een definitie van inkomen: inkomen uit arbeid, winst uit onderneming of ook opbrengsten uit vermogen, enz.
In praktijk werken de afspraken over verrekenen nauwelijks omdat de partners vaak niet jaarlijks verrekenen.
Geld overhevelen door het verrekenbeding
Door de jaarlijkse verrekening wordt het overschot van het gezamenlijke inkomen verdeeld. Dus als de man een hoog inkomen uit zijn onderneming heeft en zijn vrouw een veel lager inkomen, dan wordt aan het eind van het jaar “spaargeld” overgeheveld van de man naar de vrouw. Dus spaargeld uit de onderneming wordt buiten bereik van schuldeisers van de onderneming gebracht.
Er moet dan wel daadwerkelijk verrekening plaatsvinden. Als niet wordt verrekend maar allen een verklaring wordt getekend, houdt de vrouw een vordering op haar man. Bij faillissement is de vrouw dan één van de schuldeisers.
Voorbeeld werking verrekenbeding
De man heeft €80.000 verdiend, de vrouw €20.000. De man heeft €50.000 en de vrouw €10.000 in de huishoudpot gestopt. Voor de man blijft €30.000 en voor de vrouw €10.000 over, totaal €40.000. Van die €40.000 krijgt elk de helft, per saldo krijgt de vrouw €10.000 van de man.
Faillissement
Als het slecht gaat met de onderneming en de man wordt failliet verklaard, dan beschermen huwelijkse voorwaarden maar gedeeltelijk. De curator zal beslag leggen op alle bezittingen.
De vrouw moet dan bewijzen dat de goederen die zij tijdens het huwelijk heeft verkregen haar eigendom zijn en door haar zijn betaald. Pas als dat bewijs geleverd is, kan zij die bezittingen terugnemen en blijven die goederen buiten het faillissement. Terugnemen betekent dat de vrouw actief actie moet ondernemen!
Het eigen vermogen van de vrouw bestaat uit het ingebrachte vermogen bij het sluiten van het huwelijk, eigen inkomen en (indien er een verrekenbeding is) de bedragen uit de jaarlijkse verrekening.
Vaak zal dat eigen vermogen niet op een aparte bankrekening staat, maar geheel of gedeeltelijk zijn uitgeleend aan de onderneming. In het laatste geval wordt de vrouw één van de (vele) schuldeisers in het faillissement die in het algemeen maar een klein deel terug krijgen van hun vordering.
De echtelijke woning
Hoe zit dat met de woning? Die woning staat soms wel op naam van de vrouw. De hypothecaire lening voor de financiering wordt bijna altijd door beide echtgenoten samen gesloten.
Bij faillissement moet de vrouw bewijzen met schriftelijke bescheiden dat de woning door haar is gefinancierd. De vrouw moet dan aantonen dat de aflossingen en rente (voor meer dan de helft) door haar zijn betaald.
De vrouw moet dus beschikken over privé middelen: eigen vermogen, eigen inkomen en/of opbrengsten uit het verrekenbeding.
Als dan blijkt dat de aflossing en rente uit de gezamenlijke huishoudpot is betaald, valt de woning in het faillissement.
Huwelijkse voorwaarden niet verwaarlozen
Ondernemers die denken dat ze hun echtgenote middels huwelijkse voorwaarden kunnen vrijwaren van een faillissement maken een fout. Huwelijkse voorwaarden werken uitsluitend als de voorwaarden nauwkeurig worden nageleefd.
Dat betekent niet alleen jaarlijks het overschot van het gezamenlijk inkomen vaststellen en (als er voldoende geld is) daadwerkelijk verrekenen. Het betekent ook dat je de hele duur van je huwelijk een financiële administratie moet bijhouden waaruit ondubbelzinnig blijkt welke bezittingen van welke partner zijn.
Doe er je voordeel mee!
Wij helpen onze klanten met het beperken van de risico’s die samenhangen met het hebben van een onderneming. Huwelijkse voorwaarden is maar een van de onderwerpen.
Ook over andere onderwerpen vind je artikelen op onze website. Wij schrijven die om onze klanten achtergrond informatie te bieden.
Ook geld besparen?
Wij helpen heel veel mkb-bedrijven (zzp / VOF / BV / klein MKB) om geld te besparen. Wil jij ook besparen? Neem contact met ons op. Vaak komen we in een eerste gesprek al op mogelijke besparingen!
