Pensioen in eigen beheer hangt veel dga’s als een molensteen om hun nek. De hoge pensioenverplichtingen maken dividend uitkeringen onmogelijk. Daarnaast vormen zijn die hoge verplichtingen een rem op de verkoop van het bedrijf.
Afstand doen van pensioenaanspraken leidt bijna altijd tot grote fiscale claims.
Bij een pensioen in eigen beheer voor nog niet toegezegde pensioenaanspraken kun je de pensioenaanspraken daarom maar beter beperken.
Waarom pensioen in eigen beheer?
Als je een BV hebt, kun je ervoor kiezen om pensioen in eigen beheer op te bouwen. Dat heeft fiscale voordelen. Door de aftrekpost van de pensioenpremie stel je belasting betaling uit en de pensioenpremie blijft in je bedrijf. Je bent daardoor flexibeler in jouw cash planning. Daarnaast waren de kosten van pensioen in eigen beheer in het verleden veel lager dan bij een verzekeringsmaatschappij.
Maar bedenk wel dat fiscale voordelen van pensioen in eigen beheer op een later moment alsnog worden belast. Als je wel de fiscale voordelen benut maar niet voldoende pensioenopbouw realiseert, loop je grote fiscale risico’s.
Hoe werkt een pensioen in eigen beheer?
Jij sluit als dga een overeenkomst met je BV waarin je afspreekt dat de BV jou vanaf je pensioengerechtigde leeftijd een bepaald pensioen uitkeert. Die afspraak is een verplichting van je BV aan jou.
Voor die verplichting moet een reserve worden opgebouwd in de BV, die zichtbaar wordt op de credit zijde van de balans. De toevoegingen aan die reserve mag je in mindering brengen op de winst, voor zover je die reserve berekend volgens de fiscale regels.
Pensioen in eigen beheer en pensioenverplichtingen
Veel dga’s hebben zichzelf in het verleden pensioenaanspraken gegeven die toen realistisch waren maar nu tamelijk duur door de lage marktrentes.
De huidige lage marktrentes veroorzaken een groot verschil tussen de fiscale pensioenverplichtingen en de commerciële (=werkelijk verplichtingen). Fiscaal wordt gerekend met 4% rente. De werkelijke rente daalt nog steeds en is nu minder dan 2%. Hierdoor zijn de werkelijke verplichtingen veel groter dan de fiscale.
De fiscus houdt ook geen rekening met de na-indexering van pensioenen, de stijgende levensverwachting en vroegtijdig overlijden. Hierdoor wordt het verschil tussen de fiscale en werkelijke verplichtingen nog groter.
Die extra benodigde reserve moet je financieren uit de winst na belastingen!
Pensioen in eigen beheer beperkt de ruimte voor dividend
Bij dividend uitkering moeten de reserves na uitkering voldoende zijn om aan alle verplichtingen te voldoen. De fiscus beoordeelt jouw BV alsof de pensioenreserve tegen commerciële waarde op de balans zou staan. Daardoor krijg je een vorm van geldgebrek in jouw BV en heb je veel minder ruimte om dividend uit te keren dan blijkt uit de fiscale balans van je BV.
Keer je toch een hoger bedrag aan dividend uit dan toegestaan, dan beschouwt de fiscus dit als afkoop van het pensioen. Daarop staat een zware sanctie!
Je krijgt een aanslag van maximaal 52% over de commerciële waarde van de pensioenverplichtingen. Daarnaast moet je ook nog eens 20 procent revisierente betalen.
Oplossingen voor kostbaar pensioen in eigen beheer
Onder strikte voorwaarden is het mogelijk zonder fiscale sancties eenmalig de pensioenaanspraken op de pensioeningangsdatum te verminderen. Voorwaarde is onder meer dat de dekkingsgraad van de BV minder is dan 75% en dat dit veroorzaakt is door ondernemings- en beleggingsverliezen.
Echter, omdat bij de berekening van de dekkingsgraad wordt uitgegaan van de lagere fiscale reserve, zal dit voor weinig BV’s van toepassing zijn.
Een betere oplossing is om de pensioenverplichtingen onder te brengen bij een verzekeringsmaatschappij. In dat geval moet de commerciële reserve worden overgedragen aan de verzekeringsmaatschappij. Daarvoor moet je BV wel over voldoende liquiditeiten beschikken.
Voordeel is dat het verschil tussen de fiscale reserve en de hogere commerciële reserve bij overdracht aftrekbaar is van de winst.
Is pensioen in eigen beheer nog aantrekkelijk?
Uit voorgaande zou je de conclusie kunnen trekken dat pensioen in eigen beheer niet meer aantrekkelijk is. Dat is onjuist. De voordelen van meer cash in je bedrijf zijn er nog steeds. De voordelen van lagere beheer kosten zijn achterhaald.
Als die behoefte aan meer cash in je bedrijf er niet is, kun je wellicht beter een pensioen voorziening in privé opbouwen. Dat kan tegenwoordig flexibel en goedkoop. En je BV bespaart de kosten van dure pensioenadviseurs die je bij iedere wetswijziging moet inschakelen.
Bij de invulling van een pensioenvoorziening zou je eerst de korte termijn moeten regelen: dus eerst een nabestaanden pensioen en daarna (beter daarnaast) een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Vervolgens de vrijstelling voor spaargeld in box 3 benutten en tenslotte een ouderdomspensioen.
